ส่งการบ้านน้าซี กับน้าบอนด์เทอร์โบครับ

[darkman]

หลอดเบอร์นี้ความร้อนค่อนข้างสูงนะครับ ดูจากรูปแท่นแล้วถ้าจะใช้งานนานๆ ผมว่าน่าจะหาวิธีระบายความร้อนให้มันสักหน่อย  พอดีผมมีประสบการณ์กับ GU-50 ทำออกมาใช้ได้ดีๆ อยู่ 2 ปี หลังจากนั้น C เสื่อมเป็นแถวเลย  [sad-watermelon]

[akradech]

รบกวนพี่เล็กแนะนำ Oil Cap Audio Grade ให้พิจารณาหน่อยครับ จะเอาไปใช้กับหลอดเรค 5Z3 ครับ

และก็ขอสอบถามเพิ่มครับ พอดีผมเจอปัญหานึงคือเรื่องของการไบอัสหลอดครับ 

จึงขอสอบถามเพื่อความเข้าใจหน่อยครับ
 
1. การไบอัสแบบ fix bias (ไฟลบ) ถ้าปรับไฟยิ่งลบมาก (เช่น จาก -22 เป็น -25 โวลต์) ก็จะยิ่งเป็นการไบอัสให้หลอดน้อยลง จะลดความเสี่ยงการเกิดเพลทแดงได้ ใช่หรือไม่ครับ 
2. ทางกลับกัน การปรับไฟยิ่งมาทางบวก (คือปรับเป็นลบน้อยลง เช่น จาก -22 เป็น -15 โวลต์) จะทำให้กระแสใบอัสเข้าหลอดเพิ่มขึ้น และอาจมีผลทำให้เพลทแดงได้ ซึ่งไม่เป็นผลดี ใช่หรือไม่ครับ
3. กรณีดังกล่าว เบอร์หลอดเดียวกัน การปรับไบอัสเท่ากัน จะมีผลทำให้หลอดข้างนึงเพลทแดง ในขณะอีกข้างที่ปรับไบอัสเท่ากัน แต่เพลทไม่แดง ได้หรือไม่ครับ
3. การใบอัสดังกล่าว กรณี fix bias ต้องยึดตาม datasheet เป๊ะๆ แต่ผมไม่แน่ใจว่าถ้าเราจะมี + หรือ -  กว่าที่กำหนด จะทำให้เกิดผลดี - เสีย ต่อวงจร และเสียงยังไงบ้างครับ
4. กรณีเบื่อการ fix bias แล้ว ถ้าจะลอง Self bias บ้าง หลอด KT88 จะต้องตัดไฟลบออก และมีการต่อ 330R / 5 - 10W คร่อมด้วย C 100 - 220 uf/100V  ใช่หรือเปล่าครับ



 

[darkman]

ช่วยตอบคำถามด้านล่างนะครับ  ที่ถามมาทั้งหมดนั้นศึกษาได้จากการ ลาก loadline เพื่อหาจุดทำงานของแอมป์เราน่ะครับ
ขออนุญาติ link ไปเว็บเพื่อนบ้านนะให้ลองไปศึกษาดูนะครับ http://www.thaidiyaudio.net/index.php?topic=1452.0

วัตถุประสงค์ของการหา loadline ก็คือเราจะหาจุดทำงานของหลอดที่มีความปลอดภัยและมีความเป็นเชิงเส้นให้มากที่สุด มีอัตราการขยายสัญญาณเท่าๆ ในทุกๆ ความแรงของ input ที่เข้ามาน่ะครับ เพราะฉะนั้นตรงนี้น่าจะตอบข้อ 1 และ 2 ได้นะครับว่า จุดทำงานจะลบมากลบน้อยยังไงก็ได้ ขอให้มันปลอดภัยกับหลอด แล้วก็มีอัตราขยายเป็นเชิงเส้นครับ

กรณีที่ถามว่ามีโอกาศเป็นไปได้ไหมที่ bias เท่ากันแล้วบางหลอด plate แดง บางหลอดไม่แดง  อันนีัมีครับขึ้นอยู่กับสภาพของหลอด และคุณภาพการผลิต อย่าลืมว่าหลอดที่เราเล่นส่วนใหญ่ไม่ได้ผลิตใหม่  บางหลอดก็ use ถึงแม้จะ nos การควบคุมการผลิตเมื่อ 30-40 ปีที่แล้วมันก็ไม่ได้รับประกันว่ามันจะทำงานได้ตรงเป๊ะตาม datasheet ทุกหลอดนะครับ

ส่วนว่าต้องยึดตาม Datasheet มั้ย  ผมคิดว่าแล้วแต่ชนิดของหลอดครับ Datasheet เป็น Guide ในการใช้งานครับ  เพราะบางหลอดเค้าผลิตมาเพื่อทำเป็นเครื่องส่งบ้าง  ใช้ในคอมพิวเตอร์บ้าง ใช้ในระบบเรดาห์บ้าง Datasheet เค้าก็ guide ไปกว้างๆ ตามการใช้งานแต่ละประเภท เราเอามาใช้ในงาน Audio ถ้าเป็นหลอดที่ไม่ได้ผลิตมาเพื่องาน Audio โดยตรง  เราก็พึ่งการลาก loadline ของเราเองครับ

[CreÃte_Lek ♫]

obbligato capacitors



 แอมป์ญี่ปุ่นนิยม Shizuki Cap กัน แต่หายากก็ต้องพึ่งพาบริษัทร่วมค้าอย่าง American Shizuki Capacitor หรือ ASC ครับ




ส่วนด้านล่าง คุณเปิ้ลให้ลายละเอียดไปหมดแล้วครับ

[akradech]

ขอบคุณครับ พี่เปิ้ลและพี่เล็ก ตอนนี้เคลียร์ประเด็นแล้วครับ      เหลือแค่ไปลองทำดูครับ ถ้าสงสัยเดี๋ยวมาใหม่อีกทีครับ 

[akradech]

หลอดเบอร์นี้ความร้อนค่อนข้างสูงนะครับ ดูจากรูปแท่นแล้วถ้าจะใช้งานนานๆ ผมว่าน่าจะหาวิธีระบายความร้อนให้มันสักหน่อย  พอดีผมมีประสบการณ์กับ GU-50 ทำออกมาใช้ได้ดีๆ อยู่ 2 ปี หลังจากนั้น C เสื่อมเป็นแถวเลย  [sad-watermelon]

ขอบคุณครับ มีแนวทางแนะนำหรือไม่ครับ  เพราะระดับความร้อนเท่าที่สัมผัสได้นี่พอสมควรเลยครับ  [afraid]

[CreÃte_Lek ♫]

 กรอบไม้จะเก็บความร้อน   การเดินทางของความร้อนจากที่ต่ำสู่ที่สูง  ด้านบนเป็น อลูมิเนียมคอมโพสิท ให้เจาะรูระบายเป็นโซน ดูเอาครับเพื่อความสวยงามด้วย ยกตัวอย่างจะเห็นว่าผมมักจะเจาะรูระบายรอบๆ ซ็อกเก็ต เพราะความร้อนหลักเกิดจากตัวหลอด และ ส่วนนึงถูกสะสมอยู่ที่ ฐานหลอด ดังนั้นการที่เราเจาะรูที่รอบฐานหลอด จะเป็นการระบายความร้อนได้เป็นอย่างดี และ ทำให้ความร้อนถูกถ่ายเทออกจากแท่นได้อย่างรวดเร็วครับ

[akradech]

เข้าใจแล้วครับพี่ ขอบคุณครับ 

[civicdotcom]

  เป็นไงบ้างครับ คุณอัครเดช
ลองต่อแบบมี FB ยังครับ  มีปัญหาหรือป่าวครับ

ฟังมาหลายวันแล้ว น่าจะเข้าที่เข้าทางแล้ว  ไม่รีวิวเสียงสักหน่อยเหรอครับ

[akradech]

 [smile-watermelon] ขอลองอีกนิดนะครับ

[civicdotcom]

[smile-watermelon] ขอลองอีกนิดนะครับ

ได้ครับ แล้วมาเล่าให้ฟังหน่อยน่ะครับ  ผมจะได้ลองตามคุณอัครเดชมัง

[akradech]

ได้เลยครับ. 

[akradech]

ผมไปลองลดไฟไบอัสจาก - 18 เป็น -22 โวลต์ ปรากฏว่า หลอดสว่างน้อยลง แนวเสียงคล้ายเดิม แต่เบสมาตรึมครับ ออกจะเยอะไปด้วยซ้ำ กำลังหาทางลดเสียงเบสครับ ไม่รู้จะไปต่อยังไงดี  ตอนนี้ใช้หม้อ OPT ที่ 3K ว่าจะลองต่อเป็น UL ดู เผื่อจะแก้ได้บ้างครับ [confused-face] ตอนนี้ก็เปิดฟังไปพลางๆ ก่อนครับ



สถานะตอนนี้กำลังตะลุยโหลด - อ่าน การลากโหลดไลน์และดูสูตรคำนวณต่างๆ ที่เกี่ยวข้องครับ

ก็เพิ่งรู้นะครับว่าเครื่องหลอดเนี่ย คำนวณยิบเลย   [mute-watermelon] สงสัยต้องย่อยอีกพักนึงค่อยลองขยับไปทำอย่างอื่นครับ  เพราะถ้าไม่ผ่านด่านการลากโหลดไลน์ และหลักการออกแบบวงจรแล้ว ขืนมั่วต่อไปคงมีแต่เสีย ไม่มีได้แน่ๆ  [afraid]

[crying-watermelon] เหนื่อยกว่าโซลิดอีกนะเนี่ย

[Alcohol]

เบื้องต้นก่อนที่จะย่อยโหลดไลน์

ลองวิธีบ้าน ๆ ก่อน
ไม่ทราบว่า Rk ใส่ไว้ด้วยหรือไม่ หากใส่ใช้ค่าเท่าใด
ลองวัดไฟที่ตกคล่อม Rk ดูซิว่าได้เท่าไร แล้วคำนวณหากระแสว่า Bias อยู่ที่เท่าใด

เปรียบเทียบกระแสที่ป้อนไฟลบ -18 กับ -22 ว่าจุด Bias แตกต่างมากน้อยเพียงใด
แล้วลองหาจุด Bias ที่เหมาะสมทั้งสองข้างอีกครั้ง และปรับให้เท่ากัน
ซึ่งนั่นอาจทำให้เราต้องป้อนไฟลบเข้าขากริดไม่เท่ากันในแต่ละข้าง ทั้งนี้เพื่อให้การทำงานทั้งสองข้างสมมาตรกัน

ลองดูนะครับ

[akradech]

ขอบคุณครับ เดี๋ยวเย็นนี้ไปวัดแล้วจะลองปรับให้เท่ากันทั้งสองข้างครับ

ตอนนี้ตามวงจรต้นแบบ ให้ใช้ Fix bias โดยใช้ Rk 10 โอห์มครับ  เห็นกระทู้น้าซีแนะนำไว้ว่าควรปรับให้อยู่ในช่วง 40 - 50 mA
จะไปลองปรับให้ได้ตามนั้นครับ 


ส่วนไบอัสที่ -18 กับ -22 โวลต์  จะลองวัดกระแสตรง Rk มาด้วยครับ จะได้ลองเปรียบเทียบกันดู

ตอนนี้ไฟที่วัดมาแล้ว มีดังนี้ครับ

- ไฟที่เพลท KT88 ใช้ที่ 367 โวลต์
- ไฟที่เพลท 12ax7 เพลท 1-ขา 1 เข้า 300 โวลต์ และเพลท 2-ขา 6 เข้า 310 โวลต์ครับ


เห็นพี่เล็กแนะนำให้ลองต่อ FB ด้วยตัวนั้นยังไม่ได้ลองครับ รอผ่านตรงนี้ก่อนถึงจะไปลองตรงนั้น   

แล้วค่อยปิดท้ายด้วยการปรับเป็น Self bias โดยเอา Rk 10 โอห์มออก ใส่อาร์ 300 - 330 โอห์ม ขนานกับ C 100 - 120 uf/250V อีกทีครับ

 

[CreÃte_Lek ♫]

 ปลด fixed bias ออก อย่าลืมที่จะต่อ R grid หลอดพาวเวอร์ลงกราวด์ด้วยหล่ะ ถ้าลืมน่ะหลอดพังเลยนะ

[Alcohol]

ข้อดีของ Fix Bias

1) เราสามารถปรับการทำงานของหลอดที่ไม่แมทช์กันให้ทำงานร่วมกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ด้วยการป้อนไฟลบเข้าขากริดแล้วทำการปรับและวัดกระแสของแต่ละหลอดให้เท่ากัน
2) สามารถปรับ Bias ในแต่ละช่วงได้ง่าย ซึ่งทำให้การจูนหาเสียงตามแบบที่เราชอบง่ายไปด้วย
3) ไม่ต้องหา Rk ตัวโต ๆ มาใช้ และ R ดี ๆ ก็มีราคาแพง ทำให้ลดค่าใช้จ่ายลงไป
4) ความเป็นธรรมชาติของเสียงเพลง บางคนชอบ บางคนไม่ชอบ และมีไม่น้อยที่บอกว่าไม่ชอบนั้น
จำคำพูดของคนอื่นมาบอกต่ออีกที

เมื่อเรามีแท่นนี้เป็นครู จงหาประโยชน์จากครูด้วยตัวของเราเองเถิดครับ
 [shy_whistler]

[Alcohol]

ปลด fixed bias ออก อย่าลืมที่จะต่อ R grid หลอดพาวเวอร์ลงกราวด์ด้วยหล่ะ ถ้าลืมน่ะหลอดพังเลยนะ

คงได้เห็นลูกตำลึงสุกด้วยปล่าวครับ
 

[akradech]

ปลด fixed bias ออก อย่าลืมที่จะต่อ R grid หลอดพาวเวอร์ลงกราวด์ด้วยหล่ะ ถ้าลืมน่ะหลอดพังเลยนะ

คงได้เห็นลูกตำลึงสุกด้วยปล่าวครับ
 

ผมซนโดยไปเอาหลอด 807 มาเสียบแทน แล้วเจอว่ามีเพลทแดงข้างนึงมาแล้วครับ  [mute-watermelon]

ถึงได้เข้ามาถามเรื่องไบอัสเมื่อวานแหละครับ  แต่แปลกนะครับ เอา 807 ของ RCA ฐานน้ำตาล แบบไมกากลม มาเสียบเพลทไม่แดง  แต่แบบไมกาสี่เหลี่ยมผืนผ้า ดันเพลทแดงซะงั้นครับ


ส่วน R Grid หลอดเพาเวอร์ที่พี่เล็กว่าต้องต่อลงกราวด์นั้น เป็นกริดที่เป็นสัญญาณเข้าใช่ไหมครับ ตัวนั้นมี R470K ต่อลงกราวด์ไว้แล้วครับ ต้องต่อเพิ่มหรือไม่ครับ หรือว่าคนละกริดกันครับ

[akradech]

เข้ามารายงานผลครับ

ตอนนี้ปรับไบอัสไว้ที่  47 mA.  ทั้ง 2 ข้างแล้วครับ. ข้างซ้าย. วัดไฟลบได้ - 22.8 โวลต์  ส่วนข้างขวา. วัดไฟลบได้  - 24.7 โวลต์ครับ ต่างกันพอสมควรนะเนี่ย.   

เดี๋ยวขอลองฟังก่อนครับ.

[Alcohol]

หลอดไม่แมทช์กันก็ยังงี้แหล่ะครับ

[akradech]

เดี๋ยวเย็นนี้ลองแบบนี้ดูครับ แต่ลองกับ KT88 นะครับ

ถ้าจะต่อ ไตรโอดโหมดก็หา R 100 ohm ต่อจากกริด 2 ( ขา 4 ) ไป plate (ขา 3 ) ครับแค่นี้ แต่ทั้งนี้ต้องขึ้นอยู่กับหลอดที่เอามาใช้ drive ด้วยครับ ว่าเกน และ กระแสเหมาะสม และเพียงพอต่อการไปขับกริดของหลอด พาวเวอร์ ( 6L6) ด้วยหรือไม่ ตอนนี้ใช้หลอดเบอร์อะไร drive อยู่ครับ

ขา 5 เป็น ขากริด ( g1) ต่อกับ r470k
ขา 4 เป็น ขาสรีนกริด( g2) ที่ต่อกับ r100 โอมห์   ขานี้แหละครับ ที่เอาไว้บังคับให้หลอด ทำงานแบบ ไตรโอด หรือ เพนโทด
ขา 3 เป็น ขาเพลท

ก็ใช้ r11  100 โอมห์ ในวงจรนั่นแหละครับ  ลอยขา ข้างที่ไปต่อกับไฟเลี้ยง แล้วย้าย มาต่อ กับขา 3
หรือจะทำเป็น สวิตช์ เลือกก็ได้ครับ

เดี๋ยวไปหาซีเล็คเตอร์ 3 ทางก่อนครับ  จะได้ลองได้ถนัดๆ หน่อย ทั้ง เพนโทด อัลตร้าลิเนียร์ และไตรโอดโหมด

อ้อ อีกอย่างผมได้คำตอบแล้วครับ ว่าแต่ละเบอร์ ระหว่าง KT88 , 6L6 และ 807 ต้องไบอัสเท่าไรจะพอเหมาะ

KT88 ไบอัสที่ประมาณ 47 mA
6L6   ไบอัสที่ประมาณ 35 mA
807   ไบอัสที่ประมาณ 5 mA  ผมไบอัสซะเยอะ มิน่าเพลทถึงแดงเถือกเป็นลูกตำลึงเลย ยังฟังไม่จบเพลงด้วยซ้ำครับ  [afraid]

หรือพี่ๆ น้าๆ ท่านใดมีข้อแนะนำเพิ่มเติมเรื่องกระแสไบอัส แนะนำได้นะครับ 

[Mr.so-nE ©]

807ไบอัส5mAเองหรอ [confused-face]

[akradech]

มีแนะนำหรือเปล่าครับ น้าเอส  ผมหาเจอว่าเขียนในดาต้าชีท แบบนี้ครับ ไม่รู้ถูกหรือเปล่า  [confused-face]

[Alcohol]

มีแนะนำหรือเปล่าครับ น้าเอส  ผมหาเจอว่าเขียนในดาต้าชีท แบบนี้ครับ ไม่รู้ถูกหรือเปล่า  [confused-face]

807 กับ 6L6 อยู่ในช่วงเดียวกันไม่แตกต่างกันเท่าไรครับ

[akradech]

 

[akradech]

ลองไตรโอดโหมดแล้วครับ กำลังปล่อยให้เบิร์นไปเรื่อยๆ แนวเสียงต่างจาก เพนโทดโหมด เยอะมากๆ   [dizzy-smiley]
 

เพนโทดโหมด  หนักแน่น ถึงขั้นแน่นอก กันเลยทีเดียว เหมาะกับการฟังร๊อคมากๆ     ผมลองฟัง Led Zep - Kashmir  , Bon Jovi - It's My life , Linkin Park - Somewhere I Belong ฯลฯ อะไรประมาณนี้อ่ะครับ  มันส์มาก

ไตรโอดโหมด  นุ่ม เบสลดมาในระดับกำลังดี  เสียงร้องเด่นขึ้น แต่ยังหย่อนเสียงแหลม ถ้าเอามาฟังเพลงร้อง ประเภทออดิโอไฟล์ก็น่าจะเข้าทางดี เดี๋ยวคงต้องปรุงต่ออีกหน่อยครับ
อีกอย่างโหมดนี้ ต้องเร่งวอลลุ่มขึ้นกว่าเดิมครับ  เพราะเสียงเบาลงพอสมควรเลย


ตอนนี้ใช้แทปที่ 3K ครับ  เดี๋ยวจะลองเลื่อนไป 5K  ดูว่าจะเปลี่ยนแปลงไปอย่างไรบ้าง  เพื่อเก็บข้อมูลครับ  [guitar-watermelon]


ตอนนี้เชื่อพี่เล็กแล้วครับว่าการเลื่อนไปมาระหว่างแทป ให้เสียงต่างกันจริงๆ แถมต่างแบบ ลดช่วงเบส แต่เพิ่มช่วงอื่นๆ แทน  ช่างน่าปวดหัวเสียจริง  [afraid]


และหม้อเอาท์พุตหม้อนึง มีช่วงที่เสียงดีที่สุด (สำหรับเรา) สำหรับหลอดที่จะเอามาใช้งานแค่ช่วงเดียว 
คำถามคือแล้วช่วงที่ว่า คือช่วงใหน    [confused-face]   คำตอบคือ หาเอาเอง ด้วยหูเรานั่นแหละ  [dizzy-smiley]



 

 

[CreÃte_Lek ♫]

 ค่า Z ของหม้ออยู่ที่ plate impedance ของ หลอดแต่ละเบอร์ครับ ไม่ใช่กำหนดจากความต้องการของเรา มันจะมีช่วงการทำงานที่ทำให้หลอดทำงานได้อย่างมีเสถียรภาพในการตอบสนองความถี่ แต่ก็สามารถยึดหยุ่นได้เล็กน้อยจากคุณภาพของหม้อแปลง output ครับ

[civicdotcom]

 คุณอัครเดช ลองเพนโทดโหมด เสียงมันออกไปทางหลอดไหมครับ  เพราะเห็นบอกว่า เบสตรึม

ที่ผมลองเพนโทด  ผมยังบอกว่า ฟังยังกะโซลิดเลยครับ เบสมาเยอะ แต่เป็นแบบไหนไม่รู้ เสียงไม่ม่วนเลยครับ   แต่แรงปะทะเนี้ย  บึมๆเลย  ของผมเนี้ยลองกับ 6l6 น่ะครับ

พอมาลองไตรโหมด  ก็เสียงขัดเจนขึ้นมาหน่อย แต่ก็ยังไม่โดน   


มารอดู คุณอัครเดช ฟังแล้วจะออกมาแนวเดียวกับผมไหม  แต่เราใช้หลอดคนละเบอร์กัน อีกต่างหาก ไม่รู้จะเปรียบเทียบกันได้ไหม

[akradech]

ค่า Z ของหม้ออยู่ที่ plate impedance ของ หลอดแต่ละเบอร์ครับ ไม่ใช่กำหนดจากความต้องการของเรา มันจะมีช่วงการทำงานที่ทำให้หลอดทำงานได้อย่างมีเสถียรภาพในการตอบสนองความถี่ แต่ก็สามารถยึดหยุ่นได้เล็กน้อยจากคุณภาพของหม้อแปลง output ครับ

ขอบคุณครับพี่ เดี๋ยวไปเปิดดาต้าชีท แล้วลองดูใหม่ 

คุณอัครเดช ลองเพนโทดโหมด เสียงมันออกไปทางหลอดไหมครับ  เพราะเห็นบอกว่า เบสตรึม

ที่ผมลองเพนโทด  ผมยังบอกว่า ฟังยังกะโซลิดเลยครับ เบสมาเยอะ แต่เป็นแบบไหนไม่รู้ เสียงไม่ม่วนเลยครับ   แต่แรงปะทะเนี้ย  บึมๆเลย  ของผมเนี้ยลองกับ 6l6 น่ะครับ

พอมาลองไตรโหมด  ก็เสียงขัดเจนขึ้นมาหน่อย แต่ก็ยังไม่โดน   


มารอดู คุณอัครเดช ฟังแล้วจะออกมาแนวเดียวกับผมไหม  แต่เราใช้หลอดคนละเบอร์กัน อีกต่างหาก ไม่รู้จะเปรียบเทียบกันได้ไหม

เพนโทด เบสตรึมครับ อันนี้คอนเฟิร์ม  [smile-watermelon]  ฟังเพลงที่หนักๆ เน้นๆ เบสนี่  สะใจมาก แต่มากจนล้น เลยไม่ค่อยสบายหูเท่าไร  แรงปะทะเยอะเหมือนกันแหละครับ 

ส่วนไตรโอดโหมดชัดขึ้น ใช่ครับ เสียงร้องเด่นขึ้นมาเลย เพราะเบสลดลง  โดยรวมดีขึ้นมาก  แต่อย่างที่ผมบอกไว้ครับ ว่ายังขาดแหลมอีกนิด  กำลังตามหาวิธีแก้ไขครับ